Nieuw verschenen: "Alle bordelen zijn van moeder Kee"

Voorkant Historisch Jaarboek
Haerlem 2013 (foto WvdB)

Afgelopen woensdag werd de nieuwe uitgave van het Historisch Jaarboek Haerlem gepresenteerd in de prachtige Doelenzaal van de Stadsbibliotheek. In het zojuist verschenen werk heb ik een artikel gepubliceerd over de Haarlemse bordelen en hun eigenaren in de tweede helft van de negentiende eeuw. 

Halverwege de jaren zestig van de negentiende eeuw telt de stad namelijk 8 bordelen met een vergunning. Tien jaar later zijn vrijwel alle eigenaren vertrokken of hebben ze tenminste hun bedrijf gesloten.(1) Slechts één legaal bordeel in de stad weet het vol te houden tot de invoering van het bordeelverbod rond 1900. De naam van de desbetreffende eigenaresse is: Cornelia Winkelaar-Hermans. Het is niet vreemd dat zij weet te overleven in de roerige tijden, want haar aanpak verschilde aanzienlijk met die van haar concurrenten.

Veranderende tijden
Mijn artikel gaat in op de vraag waarom Cornelia wel wist te overleven en andere eigenaren niet. Daarbij heb ik gekeken naar de levens van de bordeelhouders in deze periode van economische groei.(2) Mijn conclusie is dat door deze tijd van veranderingen het voor bordeelhouders noodzakelijk werd om te professionaliseren. Wat dit begrip inhoud leg ik in het artikel uit. Het was in ieder geval duidelijk dat Winkelaar het schoolvoorbeeld hiervan was.

Open Access
Het artikel over de bordelen zal ook online verschijnen. Het Noord-Hollands Archief gaat de serie van de historische jaarboeken digitaliseren. Wanneer het precies via internet toegankelijk zal zijn, kon nog niet worden aangegeven. In ieder geval zal mijn artikel -daarnaast- over een jaar ook te lezen zijn via de HBO-Kennisbank.

Uit de recensie van het Haarlem's Dagblad over het artikel (2):

"In haar essay [...] diept Van den Brink weinig bekende gegevens op uit het leven en werk van de succesvolste bordeelhoudster van Haarlem in de tweede helft van de negentiende eeuw." 

"[...] een doorwrocht en met veel humor geschreven tijdsbeeld"

Noten
1. Het beeld van een sterke afname zien we ook terug in het aantal illegale "huizen van plezier", zie ook: Wilma van den Brink, 'Zedelijk Haarlem' in: K. Matthijs e.a. (eds), Leven in de lage landen: Historisch-demografisch onderzoek in Vlaanderen en Nederland (2010) 272 - 275.2. Belangrijke bronnen die ik heb geraadpleegd daarvoor zijn o.a.: dienstboderegisters, beschikkingen van de burgemeester en verslagen van de arrondissementsrechtbank die op naam digitaal toegankelijk zijn. 
2. Zie de recensie: John Oomkes, "Vrouwen die keuzes maken", Haarlems Dagblad (Haarlem, 17-07-2014). Dezelfde recensie werd een dag later gepubliceerd in de IJmuider Courant.